Warme Steden en Gemeenten............... 2012-2022

Warme Steden&Gemeenten werken aan de condities die de veerkracht van kinderen en jongeren versterkt en hoopt alle steden en gemeenten in Vlaanderen te inspireren tot een integraal lokaal veerkrachtbevorderend gezondheidsbeleid.

1 op 5 jongeren kampt met psychische problemen. Dat blijkt uit de cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Gelukkig voelen 4 op de 5 jongeren zich wel goed in hun vel. Wij kunnen hen aanzetten om hun peers die het moeilijk hebben te steunen.

1 op 4 jongeren werd ooit gepest. Elke dag stapt 1 jongere uit het leven. De wachtlijsten in de psychische hulpverlening lopen onverantwoord hoog op. 1 op 8 verlaat de school zonder diploma, in steden zelfs 1 op 4.  Psychische problemen kosten de staat 20Mia€ per jaar of 5% van het BNP.

Als je zorgt dat kinderen zich van jongs af aan goed in hun vel voelen, kunnen 75% van de psychische problemen op latere leeftijd vermeden worden. Door deze preventieve aanpak voelen meer jongeren zich goed in hun vel, wordt er minder gepest, vermindert de vlucht in alcohol, drugs, zelfverminking, eetstoornissen en ultimo suïcide, vermindert de zorgnood en dus ook de wachtlijsten, halen meer jongeren een diploma en vinden ze gemakkelijker toegang tot de arbeidsmarkt, zijn er minder burn-outs op latere leeftijd, vermindert de maatschappelijke en macro-economische kost van psychische problemen en dit in procenten van het BNP.

Jouw stad of gemeente kan het verschil maken.

Als lokaal bestuur samen met ouders, leerkrachten en jongerenbegeleiders de condities creëren die veerkracht bij kinderen en jongeren bevorderen.... daar draait het om.

De laatste twee decennia is het mentaal welzijn bij kinderen & jongeren achteruit gegaan. De samenleving is complex en competitief geworden.

Veerkracht is het vermogen om je aan te passen aan stress en tegenslag en er sterker uit te komen. 

Een veerkrachtige jeugd is bepalend voor de groei en ontwikkeling van onze maatschappij.

Het ideale bestuurlijke niveau om de condities te creëren die de veerkracht bij kinderen en jongeren bevordert is het lokale bestuur.  Een Stad of Gemeente die dat beleidsmatig doet is een Warme Stad of Gemeente. Een Warme Stad of Gemeente maken wij samen, vergt een integrale aanpak: iedereen heeft de taak om er écht te zijn voor kinderen en jongeren

Op verzoek van het Fonds nam LUCAS KULeuven in de stad Antwerpen de bestaande goede praktijken onder de loep die tot doel hebben de geestelijke gezondheid en veerkracht van kinderen en jongeren te bevorderen en bracht tevens de ervaren knelpunten en noden boven water. Bestaande goede praktijken werden doorgelicht, vergeleken met de evidence based wetenschappelijke kennis en nieuwe goede praktijken voorgesteld. Vanuit deze basis kreeg het project Warme Steden vorm.

Onder begeleiding van Vigez (nu Gezond leven), de Logo's, LUCAS KULeuven en het Fonds, werden  vijf pilootsteden geselecteerd om, verder bouwend op het onderzoek in Antwerpen,  gedurende drie jaar samen uit te zoeken hoe je beleidsmatig op een integrale wijze de condities kunt scheppen voor de bevordering van veerkracht en geestelijke gezondheid van kinderen en jongeren tussen 0 en 24 jaar en dit te verankeren in het meerjarenbeleidsplan.

Vanuit de intervisies met deze vijf pilootsteden, aangevuld met gegevens uit de wetenschappelijke literatuur,werden daartoe tools ontwikkeld 

=> De 8 pijlers van veerkrachtbevordering van kinderen en jongeren (en dit in alle settings) geven inhoud aan jouw beleid

• Pijler 1: Besteed aandacht aan de basisbehoeften en rechten van kinderen en jongeren
• Pijler 2: Moedig een warme ondersteunende opvoeding aan
• Pijler 3: Ondersteun de talentgerichte persoonsontwikkeling
• Pijler 4: Creëer verbondenheid tussen kinderen, jongeren en hun omgeving
• Pijler 5: Maximaliseer kansen op fysieke gezondheid
• Pijler 6: Maak kwetsbaarheid bespreekbaar in een veilige omgeving
• Pijler 7: Zorg dat kinderen en jongeren gemakkelijk de weg naar hulp vinden
• Pijler 8: Betrek kinderen en jongeren bij het beleid

Meer duiding per pijler vind je in deze inspiratiebox.

=> Het 7-stappenplan brengt je geleidelijk tot een gedragen beleid.

• Stap 1: Creëer draagvlak
• Stap 2: Maak een behoefteanalyse en inventarisatie
• Stap 3: Bepaal operationele doelstellingen
• Stap 4: Werk acties uit
• Stap 5: Voer de acties uit
• Stap 6: Evalueer en stuur bij
• Stap 7: Veranker de acties en het beleidsplan

Via het 7-stappenplan en met de begeleiding van het Logo uit jouw regio zal je tot een lokaal veerkrachtbevorderend beleid komen dat maximaal geënt is op het reguliere gemeentebeleid en naadloos aansluit bij het nieuwe meerjarenplan.

Meer info vind je in de brochure "In 7 Stappen"

=> De inspiratiegids verzamelt ook de positief geëvalueerde goede praktijken (acties)  per pijler en per setting. 

Elke actie heeft een eigen actiefiche met ruime beschrijving en evaluatie.

Zeer impactvolle acties zijn bv. de Vlaamse Campagne Warme William (www.warmewilliam.be), Warme Scholen (www.warmescholen.net), Habbekrats, Toverbos, KIVA antipestprogramma, NokNok, Huizen voor Jongeren(Overkop), Geestig Gezond Sporten, KLIK-App, Mindmates, Start to Talk, Mayor@yourTown......

Deze inspiratiebox helpt en inspireert je om de pijlers met concrete acties invulling te geven.

=> De inspiratiedag Warme Steden&Gemeenten 9 mei 2019: keynote speakers 

• Linda De Boeck - Directeur Vlaams Instituut Gezond Leven: 8 pijlers die een inhoudelijke richting aangeven voor een lokaal veerkrachtbevorderend beleid bij kinderen en jongeren. Een veerkrachtige jeugd is cruciaal voor de groei en ontwikkeling van onze maatschappij. 
• Prof. Lieven Annemans - UGent: Geluk der Belgen.
• Wim Dries - burgemeester piloot Warme Stad Genk: Iedereen talent
• Sarah Peene - Vlaams coördinator Warme Steden&Gemeenten bij de logo's: Verduurzaming
• Veerle Hellemans - Director WHY 5: Onderzoek naar emotioneel welbevinden bij Vlaamse jongeren. Intimiteit en emotionele zekerheid invriendschap leiden tot hoog welbevinden.
• Prof. Ronny Bruffaerts - UPC KULeuven: A call for action => Caring communities.
  • Goede verbondenheid met vrienden/peers en onderwijsinstelling is protectief  (leiden tot 50% minder mentale problemen-Grant Study Harvard)
  • Warme omgevingen maken veerkrachtige jongeren, maken een sterke maatschappij.

         => geen VEERKRACHTIG VLAANDEREN zonder VEERKRACHTIGE JONGEREN

Heb je nog vragen? Of wil je zelf graag Warme Stad of Gemeente worden? 

Contacteer jouw logo of de Vlaams Coördinator Warme Steden&Gemeenten: Lore De Clercq

Na de Inspiratiedag "Warme Steden&Gemeenten" in september 2019 hebben bijkomend  40 Steden & Gemeenten zich ertoe verbonden om een eigen  beleid te ontwikkelen ter bevordering van veerkracht bij kinderen en jongeren.

Hieronder de lijst van Warme Steden&Gemeenten in beweging:

Brugge, Damme, Zedelgem, Koekelare, Middelkerke, Nieuwpoort, Koksijde, Poperinge, Wevelgem, Zwevegem, Gent, Destelbergen, Merelbeke, Deinze, Eeklo, Waregem, Lebbeke, Affligem, Sint Pietersleeuw, Herzele, Ninove, Geraardsbergen, Sint Niklaas, Leuven, Aarschot, Begijnendijk, Rotselaar, Putte, Mechelen, Kapelle o/d Bos, Puurs-Sint Amands, Sint Agatha Berchem, Turnhout, Antwerpen, Essen, Schilde, Herentals, Genk, Diepenbeek, Zutendaal, Rijkevorsel, Beerse, Halen, Lommel, Oudsbergen.

Iedere gemeente zal zijn eigen accenten leggen om uiteindelijk tot hetzelfde doel te komen: een veilige plek, waar kinderen en jongeren groeien tot veerkracht, hun talenten en identiteit kunnen ontplooien, zich kwetsbaar kunnen opstellen en daarin gesteund worden door hun omgeving en leeftijdsgenoten.

Door regelmatige intervisies worden ervaringen uitgewisseld, de goede praktijken geïnventariseerd per pijler en per setting en opgenomen in de inspiratiegids.

Eind 2022 zal een afsluitende intervisie- en inspiratiedag georganiseerd worden en wordt samen het vervolgtraject vastgelegd.